Gamification: 10 tips om ermee aan de slag te gaan

‘We moeten gamification inzetten!’ Je hoort het deelnemers met enige regelmaat roepen tijdens een brainstorm-sessie. Het klinkt interessant, maar wat is gamification eigenlijk? En hoe zet je het in? In dit artikel geef ik je tien tips hoe je in jouw situatie met gamification aan de slag kunt gaan.

Spelen is niet alleen leuk en leerzaam, het is ook spannend en verrassend. Daarom zijn spellen ook zo populair. Je ziet spellen overal om je heen terug. Denk bijvoorbeeld aan bordspellen, computerspelletjes, sportwedstrijden, spelprogramma’s op tv en escaperooms. Spelen is iets heel natuurlijks, het zit in de aard van de mens. Jonge kinderen spelen veel en hierdoor ontwikkelen ze zich snel. Ze leren door te spelen. Door zelf dingen te proberen en te ontdekken worden de hersenen gestimuleerd.

Wat is Gamification?
Gamification draait om het inzetten van spel-mechanismes in een niet-spelomgeving. Je kunt een spel (of losse spel-elementen) inzetten voor verschillende doelen. Je kunt er bijvoorbeeld een ervaring mee creëren waardoor je boodschap beter overkomt en blijft hangen. Je kunt het ook inzetten om de betrokkenheid van je doelgroep te vergroten. Met gamification kun je bovendien stimuleren dat mensen bepaald gedrag gaan vertonen (bijvoorbeeld door het leuk te maken) en kun je mensen spelenderwijs iets leren (bijvoorbeeld door van de lesstof behapbare ‘missies’ te maken).

Stel, je hebt een nieuw intranet geïntroduceerd in je organisatie. Je wilt stimuleren dat medewerkers het platform actief gaan gebruiken. Misschien wil je dat medewerkers een specifieke handeling gaan uitvoeren (zoals bijvoorbeeld het invullen van hun profiel). Het kan ook dat je gebruikers simpelweg wilt informeren over de verschillende functies die er beschikbaar zijn. Je kunt dan natuurlijk een grote communicatiecampagne opzetten of de IT-afdeling laten uitleggen hoe geweldig het nieuwe systeem is, maar de kans is groot dat gebruikers hier niet van onder de indruk zullen zijn. Ze zijn immers al druk genoeg met hun eigen werk. Hierbij zijn mensen van nature lui. Het leren van iets nieuws (tenzij je er zelf bewust voor hebt gekozen) is iets dat mensen liever niet doen. Het kost immers tijd en energie en kan stress en frustratie opleveren. Door gebruik te maken van gamification kun je op verschillende speelse manieren het nieuwe intranet introduceren en gebruikers prikkelen om er toch mee aan de slag te gaan.

Hieronder vind je tien tips om gamification in te zetten. Gebruik deze technieken als inspiratie om creatieve manieren te vinden om het gedrag van medewerkers, klanten en burgers op een positieve manier te beïnvloeden. (Wil je er meer over weten? Neem dan gerust contact met ons op.)

Tien tips om met ‘gamification’ aan de slag te gaan.

1. Zorg voor ‘flow’
Als een spel te makkelijk is, ontstaat er verveling en wordt het saai. Wanneer een spel echter te moeilijk is, dan raken spelers gefrustreerd en haken ze af. De kunst is om te zorgen dat het spelen uitdagend is, maar wel haalbaar. Wanneer je een taak moet volbrengen die inspanning kost maar uiteindelijk wel lukt, dan ontstaat er plezier en trots. De psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi noemt dit ‘flow‘.

2. Laat gebruikers een taak voltooien
Mensen houden niet van onafgeronde taken, dit geeft ons een onrustig gevoel. Daarom is het ‘voltooien van taken’ een erg krachtig mechanisme om gebruikers te stimuleren actie te ondernemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan LinkedIn, met aansporingen als ’Je profiel is 75% compleet…’ Zorg ervoor dat al een deel van de taak is gedaan, of dat het makkelijk is om dit te doen, om ervoor te zorgen dat mensen aan de taak beginnen. Mensen zullen eerder aan de slag gaan met een 10-stempel-spaarkaart waar al 2 stempels op staan, dan met een 8-stempel-spaarkaart die nog leeg is.

3. Laat gebruikers kleine opdrachten uitvoeren
Kleine behapbare opdrachten zorgen ervoor dat gebruikers van start gaan. Het kost immers weinig moeite om met een kleine opdracht aan de slag te gaan. Een voorbeeld van Facebook: ‘Nodig je vrienden uit en verzamel de eerste 100 likes voor je pagina.’ Dit zorgt ervoor dat gebruikers leren hoe het spel werkt, tijd investeren (meer gecommitteerd zijn) en eerder geneigd zijn om ook een volgende opdracht uit te voeren als ze de smaak te pakken hebben.

4. Geef gebruikers de mogelijkheid aanpassingen te maken
Ieder mens heeft de behoefte aan zelfexpressie. Wanneer je gebruikers de mogelijkheid geeft om hun creativiteit in te zetten om zelf iets vorm te geven (bijv. hun profiel of pagina) zullen ze hier graag tijd in investeren en zullen ze het geheel als waardevoller beschouwen.

5. Laat gebruikers onderdelen ‘vrijspelen’
Het laten vrijspelen van bijzondere onderdelen (zoals interessante content, geheime onderdelen of speciale functies) kan een interessante manier zijn om een gebruiker een ‘wortel’ voor te houden. Laat hierbij vooraf zien dat deze onderdelen er zijn, maar dat ze eerst moeten worden vrijgespeeld, om in te spelen op de nieuwsgierigheid en het fanatisme van gebruikers.

6. Maak gebruikers nieuwsgierig
Inspelen op nieuwsgierigheid is een krachtige manier om gebruikers geboeid te houden. Dit kun je bijvoorbeeld doen door een gedeelte te laten zien (‘dit is opdracht 1 van 6’), waardoor je als gebruiker wilt weten wat de andere onderdelen zijn. Je kunt ook werken met de bekende ‘cliffhanger’ waardoor je als gebruiker wilt weten hoe het verhaal gaat aflopen.

7. Houd het spel verrassend
Het is belangrijk om te beginnen met een herkenbare basis (bijvoorbeeld de spelomgeving, karakters, manier van spelen, etc.). Dit zorgt ervoor dat mensen ‘wennen’ aan het spel. Zo weten ze hoe ze moeten spelen en wat ze kunnen verwachten. Het is echter wel belangrijk om zo nu en dan te zorgen voor afwisseling en onverwachte elementen. Zo houd je het spel fris en verrassend, en voorkom je dat het saai en voorspelbaar wordt en gaat vervelen.

8. Erken prestaties van gebruikers
Geef gebruikers onverwachts lof over iets dat ze gedaan hebben; 50 likes op een bericht, 12 posts geschreven, etc. Dit zal een gevoel van trots opwekken en zo gebruikers stimuleren om actief te worden en/of te blijven.

9. Laat gebruikers tegen elkaar spelen
Door spelers tegen elkaar te laten strijden ontstaat er een extra laag. Het is vaak veel leuker om te winnen (of iemand anders te verslaan) dan om in je eentje een spel te doorlopen. Hierbij zorgt de strijd er voor dat de gebruikers willen spelen en blijven spelen, omdat ze elkaar blijven uitdagen.

10. Laat gebruikers samenwerken
Naast competitie kun je natuurlijk ook een spel ontwikkelen waarbij gebruikers juist met elkaar moeten samenwerken om te winnen. Zeker voor het teamgevoel is dit natuurlijk een stuk positiever. Spelers leren op deze manier bovendien om beter samen te werken en helder te communiceren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ‘escape rooms’ waaruit je samen moet zien te ontsnappen.