Wat als…

Sommige mensen vinden het moeilijk om hun fantasie te gebruiken. Niet zo gek als je bedenkt dat veel banen zijn gericht op routinematig werken, analytisch en kritisch denken en het vermijden van risico’s. Allemaal belangrijke zaken in het dagelijks werk, maar dodelijk wanneer je op zoek bent naar creatieve oplossingen. Gelukkig is er een simpel trucje om de creativiteit van deze ‘conventionele denkers’ aan te wakkeren; de ‘Wat als…’ vraag.

Wat als-vragen zijn een fantastische manier om mensen aan het denken te zetten en om creativiteit in mensen naar boven te halen. De kracht van enigszins provocerende Wat als-vragen is dat je vanuit een ‘vreemd’ uitgangspunt gaat denken. Vaak leiden deze vervreemdende vragen tot waardevolle inzichten en frisse, originele ideeën.

Je kunt allerlei soorten Wat als-vragen gebruiken.
Denk bijvoorbeeld aan vragen zoals;

Wat als…

• Je morgen duizend nieuwe klanten zou krijgen?
• Al je medewerkers voor je grootste concurrent gaan werken?
• Je een fusie zou aangaan met je grootste concurrent?
• Je belangrijkste leverancier failliet zou gaan?
• Je meest getalenteerde mensen zouden vertrekken?
• Een nieuwe startup jouw product gratis weg zou geven?
• Je klanten niet meer geïnteresseerd zijn in jouw belangrijkste product?

Hoe werkt het?
De Wat als-techniek werkt heel eenvoudig en bestaat uit 3 stappen.

Stap 1. Kies een Wat als-vraag
Je kunt een vraag kiezen die perfect bij je uitdaging past, maar je kunt er ook willekeurig een selecteren om het verrassingseffect te vergroten.

Stap 2. Geef antwoord op de vraag
Vraag jezelf af: Wat zou het betekenen als dit scenario werkelijkheid zou zijn?

Stap 3. Genereer ideeën
Gebruik je antwoord(en) als uitgangspunt en bedenk zoveel mogelijk nieuwe ideeën voor je uitdaging.

Voorbeeld
Stel, je bent een manager en je wilt het moraal van je team verbeteren.

Stap 1. Kies een Wat als-vraag
Je kunt vragen gebruiken zoals;

• Wat als… we een miljoen euro hadden om deze uitdaging op te lossen?
• Wat als… al onze klanten in één week bij ons zouden weggaan?

Stap 2. Geef antwoord op de vraag
Deze vragen zouden wellicht kunnen leiden tot antwoorden zoals;

Wat als… we een miljoen euro hadden voor deze uitdaging?

• We kunnen een persoonlijke assistent inhuren voor elk teamlid (om de werkdruk te verlagen)
• Onze hele afdeling kan op wereldreis

Wat als… al onze klanten in één week bij ons weggaan?

• Het zou de urgentie creëren om samen naar een oplossing te zoeken (we zitten allemaal in hetzelfde schuitje)
• We zouden allemaal zonder baan/werk komen te zitten

Stap 3. Genereer ideeën
Gebruik je antwoorden als uitgangspunt om nieuwe ideeën te bedenken voor je uitdaging.

De antwoorden op ‘Wat als.. we een miljoen euro hadden voor deze uitdaging?’ zouden bijvoorbeeld kunnen leiden tot de volgende ideeën;

“We kunnen een persoonlijke assistent inhuren voor elk teamlid (om de werkdruk te verlagen)”

• Een digitaal platform waar teamleden hun problemen kunnen delen (zodat collega’s hun ervaringen kunnen delen, oplossingen kunnen aandragen, mee kunnen denken of bij kunnen springen om mee te helpen)
• Een digitale marktplaats waar medewerkers tijd, projecten en vaardigheden kunnen delen (om zo als team efficiënter en leuker te kunnen samenwerken)
  
  

“Onze hele afdeling kan op wereldreis”
Het idee van een ‘wereldreis’ kan vertaald worden naar een meer praktische invulling zoals;

• Een bedrijfsuitje met als thema ‘wereldreis’, waarbij diverse culturen worden bezocht (eten in een Japans restaurant, een Bollywood film kijken, naar een Chinese theatervoorstelling gaan, een Amerikaanse kunstgalerij bezoeken etc.)
• Een bedrijfsuitje langs de verschillende werelden van je collega’s, verteld en gehost door je collega’s (een bbq in de tuin van je manager, een wijnproeverij in de huiskamer van de secretaresse etc.)

Op maat gemaakt
Als je deze techniek nog specifieker of leuker wilt maken, kun je ook je eigen ‘Wat als…’ vragen bedenken.

Daag je teamleden uit om zelf Wat als-vragen te verzinnen. 3 tot 5 minuten is ruim voldoende om een lange lijst met vragen te formuleren. Vraag de teamleden om elke vraag die ze bedenken op een apart kaartje te schrijven. Wanneer de tijd erop zit kun je alle kaarten verzamelen, deze door elkaar schudden en er willekeurig één uittrekken. Lees deze kaart hardop voor en vraag alle deelnemers om mee te denken wat dit zou betekenen voor jullie uitdaging. Neem enkele minuten de tijd om het scenario te onderzoeken. Kies hierna de leukste en/of meest interessante antwoorden en gebruik deze om ideeën mee te genereren. Herhaal het proces totdat je tevreden bent met het aantal ideeën dat je hebt opgehaald.