Positive Deviance – Zoek de positieve uitzondering en los je probleem op!

De klassieke manier om een probleem op te lossen, is door het probleem grondig te onderzoeken. Om vervolgens, op basis van je analyse, een passende oplossing te ontwikkelen. Deze aanpak kan helpen om helderheid te krijgen, maar alle extra informatie kan de uitdaging ook onnodig ingewikkeld maken. Daarom is het gek genoeg soms slimmer om je probleem te negeren, en je puur te concentreren op de oplossing.

Kinderen van Vietnam

In het begin van de jaren negentig werd Vietnam getroffen door een gigantische humanitaire ramp. Als gevolg van een slechte oogst en een zwakke economie, was bijna 65% van alle kinderen onder de vijf jaar zwaar ondervoed. Jerry Sternin, directeur van de hulporganisatie ‘Save the Children’, werd door de Vietnamese overheid om hulp gevraagd. Sternin begreep dat het een zaak was van leven en dood. Hij had geen tijd te verliezen.

Sternin realiseerde zich dat een traditionele aanpak niet zou werken. De problemen in kaart brengen, de conclusie communiceren naar de internationale gemeenschap, lobbyen voor financiering, een netwerk van vrijwilligers opzetten om voedselpakketten uit te delen… Het zou allemaal simpelweg te lang duren. Sternin besloot om het anders te doen.

Sternin had gelezen over Positive Deviance (PD), een onderzoeksmethodiek die ervan uitgaat dat in elke situatie ‘positieve uitzonderingen’ gevonden kunnen worden. Sternin was overtuigd dat de theorie klopte en dat ook de oplossing voor ‘zijn’ probleem al ergens aanwezig was. Hij hoefde het alleen nog even te ontdekken.

Sternin bleek gelijk te hebben.

Samen met een klein team vrijwilligers ging Sternin een reeks dorpjes af om kinderen te wegen. Deze kinderen waren vaak zo mager, dat ze met een rijstschaaltje gewogen konden worden. Na een aantal weken had Sternin de moed al bijna opgegeven. Wat hij aantrof was verschrikkelijk; de kinderen gingen dood van de honger. Zelfs de mensen die iets meer te besteden hadden, hadden graatmagere kinderen. En er leek geen sprankje hoop. Tot een vrijwilliger aangesneld kwam met de resultaten van de metingen. Er waren positieve uitzonderingen gevonden…

Positieve uitzonderingen

Het was onvoorstelbaar. In de aller-aller-armste dorpen waren kinderen aangetroffen met een ‘gezond’ gewicht. Hoe was dat mogelijk? Deze mensen zaten in dezelfde situatie, hadden dezelfde middelen tot hun beschikking, en toch was het ze gelukt om een ander resultaat (gezond gewicht) te bereiken. Het ultieme bewijs dat ondanks het gebrek aan financiële middelen, deze mensen toch in staat waren om hun kinderen op een gezond gewicht te houden!

Sternin en zijn team bezochten de PD-families en ze vroegen hen wat ze anders deden. De families hadden geen idee. Ze gaven de kinderen de kleine hoeveelheid rijst die ze tot hun beschikking hadden, maar dat deden de andere families ook. Ze waren zich niet bewust van wat ze anders deden. Daarom besloot Sternin de families te observeren, om zo met eigen ogen te zien wat hen zo bijzonder maakte. Al snel kwam hij erachter.

‘s Ochtends vroeg (voor het werk) gingen de PD-families naar buiten, op pad om kleine krabbetjes en garnaaltjes te vangen. Deze werden – samen met de bladeren van zoete aardappelen – vermalen en toegevoegd aan het dieet van de kinderen. Hoewel deze elementen in grote getalen voor alle dorpelingen beschikbaar waren, was het ongebruikelijk om dit te doen. Deze ‘ingrediënten’ werden over het algemeen gezien als ongeschikt en zelfs gevaarlijk voor jonge kinderen.

‘Maaltijd frequentie’ bleek een andere succesvolle strategie. Waar Vietnamese kinderen normaal twee keer per dag werden gevoed, gaven de PD-families de kinderen de hele dag door eten. Op deze manier konden de kinderen veel meer calorieën binnen krijgen, ondanks hun kleine maagjes.

De succesvolle strategieën van de PD-families werden verzameld, en aan de andere dorpelingen gedemonstreerd middels ‘kook-workshops’. Hierbij werd hen meteen de basis van gezondheidszorg en verzorging geleerd.

Het programma van Sternin bleek ontzettend succesvol. Binnen twee jaar hadden meer dan duizend kinderen deelgenomen aan een van de voedingsprogramma’s en was 93% van de deelnemers ‘geslaagd’.

Positive Deviance

Positive Deviance houdt zich niet bezig met de (vaak lastige) zoektocht naar de kernoorzaak van het probleem. In plaats daarvan richt de aanpak zich op het vinden van de oplossing. Door te kijken naar oplossingen (in plaats van problemen), sterktes (in plaats van zwaktes) en wat goed gaat (in plaats van wat fout gaat) is de methode een positieve, krachtige en pragmatische aanpak die helpt om voortgang te boeken. Vrijwel altijd is de oplossing (volledig, danwel gedeeltelijk) al aanwezig. Het enige wat je moet doen, is hem opsporen, inzetten en opschalen om je probleem op te lossen.

Wil je meer weten over Positive Deviance? Dan raad ik je aan om het boek The Power of Positive Deviance te lezen. Dit boek bevat een aantal inspirerende cases waarbij de methode succesvol is toegepast en beschrijft waarom de aanpak zo goed werkt.

Zie jij de oplossingen die er al zijn?
Stel jezelf de simpele vraag: Waar en wanneer doet het probleem zich NIET voor?

Focus op de oplossing in plaats van op het probleem en je zult verbaasd zijn over wat je ontdekt!

Los elk probleem op

Positive Deviance is een fantastische manier om creatief naar een problematische situatie te kijken. Maar er zijn nog veel meer manieren om tot slimme oplossingen te komen voor lastige uitdagingen. Kom eens langs voor een kop koffie, bel of mail ons, dan vertellen we je er meer over!