De Pre-Mortem

Je herkent de situatie vast: samen met je collega’s heb je een briljant idee bedacht. Het hele team is wildenthousiast en iedereen staat te popelen om het idee te implementeren. Fantastisch. Maar pas op; verliefd worden op een idee kan gevaarlijke bijwerkingen hebben…

Als een team té enthousiast is over een idee, zal het moeilijk zijn om het idee objectief te beoordelen. Enthousiasme kan leiden tot een vertekend beeld, waardoor overhaast wordt overgegaan tot implementatie zonder rekening te houden met de zwaktes en risico’s van het plan.

Dit is problematisch. Wanneer je potentiële zwakke plekken niet erkent, loop je het risico dat je een plan uitrolt dat nog niet af is. Tijd en energie worden vervolgens verspild aan een idee dat uiteindelijk reddeloos ten onder gaat.

Het is ontzettend belangrijk om een nieuw idee goed te evalueren en om risico’s, zwaktes en nadelen in kaart te brengen. Alleen wanneer je een goed beeld hebt van alles wat mis kan gaan, kun je actie ondernemen om daar iets aan te doen.

Doemdenkers

In vrijwel elk team zijn mensen die wél altijd de beperkingen zien van een nieuw idee. Deze mensen wijzen graag op alle gebreken en vinden het prachtig om anderen uit te leggen waarom het idee een totale mislukking zal blijken. Deze spelbrekers zijn over het algemeen niet erg populair. Vaak worden ze genegeerd en anders wordt hen op z’n minst verteld dat ze wel wat positiever mogen zijn. Hun (vaak ongenuanceerd gebrachte) feedback wordt nauwelijks serieus genomen.

Het resultaat is dat deze genegeerde mopperaars zich ontpoppen tot een van de grootste bedreigingen van het project. Ze zullen niet al te hard werken om van het project een succes te maken en erger nog: hun ontevredenheid zou weleens het hele team kunnen demotiveren.

De oplossing voor deze ellende? Een Pre-mortem.

De Pre-mortem

In een ‘post-mortem’ (lijkschouwing) onderzoekt de lijkschouwer wat de persoon op zijn of haar tafel noodlottig is geworden. Het euvel is dan dus al geschied. De Pre-mortem werkt andersom. Tijdens de Pre-mortem probeer je van tevoren te achterhalen wat je project de das om gaat doen.

Allemaal leuk en aardig natuurlijk, maar hoe werkt dat in de praktijk?

Het enige dat je hoeft te doen is de volgende twee stappen volgen.

Stap 1. Het slechte nieuws


Breng het team bij elkaar en beeld je samen in dat een jaar is verstreken. Terwijl iedereen zich voorstelt dat we een jaar in de toekomst leven, geef je ze het slechte nieuws. Helaas; het project is een totale flop gebleken. Het is helemaal mislukt. Vraag het team vervolgens: ‘Wat is er misgegaan?’ Alle teamleden mogen nu zaken aandragen die hebben kunnen leiden tot de ondergang van het project. Het hele team buigt zich over de redenen dat het idee nooit een succes is geworden.

De ervaring leert dat een team in een mum van tijd talloze risico’s kan benoemen die het project weleens de mist in kunnen laten gaan.

Stap 2. Het goede nieuws


Gelukkig hoeft het zo’n vaart niet te lopen. In werkelijkheid is er nog tijd genoeg om het noodlot af te wenden. Bekijk samen de lange lijst met valkuilen en prioriteer ze. Beantwoord voor elk risico dat je hebt bedacht twee vragen: Hoe waarschijnlijk is het dat het probleem zich daadwerkelijk zal voordoen? En hoe ernstig zijn de gevolgen in dat geval? Kies samen de gevaarlijkste risico’s en gebruik ze om het plan te verscherpen. Op welke manieren kun je het gitzwarte beeld dat je zojuist geschetst hebt voorkomen? En mocht het noodlot tóch toeslaan, wat is dan je ‘plan B’? Zorg dat je een alternatief achter de hand hebt voor als het helemaal misgaat.

Het toepassen van een Pre-mortem op je idee heeft verschillende voordelen. Uiteraard breng je risico’s vroegtijdig in kaart, maar een Pre-mortem zorgt er ook voor dat critici een stem hebben in het team. De ‘mopperaars’ worden tijdens de Pre-mortem aangemoedigd om alle zwakke plekken in het plan te benoemen en ze worden beloond voor hun pessimisme. Het kritische teamlid wordt niet langer weggezet als de irritante azijnpisser van de groep, maar wordt gewaardeerd voor zijn of haar scherpe observaties. Tijdens de Pre-mortem krijgen de kritische teamleden de kans om te laten zien hoe slim en ervaren ze wel niet zijn.

Tijdens de Pre-mortem worden de zwakke plekken van het plan belicht, waardoor het hele team in staat gesteld wordt om samen het plan te verbeteren. Er is tenslotte geen beter moment om vervelende problemen op te lossen dan vóór ze zich voordoen…

Kijk eens kritisch naar het laatste idee dat je hebt bedacht en stel je voor dat je een jaar verder bent. Wat is de meest waarschijnlijke reden dat je plan het niet heeft gered?

Zelf aan de slag?
Wil je meer weten over creatief denken en het ontwikkelen van verrassende oplossingen? Kom dan langs voor een kop koffie, bel of mail ons. We vertellen je er graag alles over!