5 spelregels voor productievere brainstormsessies
Brainstormsessies en vergaderingen eindigen vaak in mineur. Deelnemers zijn zo druk bezig met discussiëren over wie gelijk heeft, dat het genereren van creatieve oplossingen er helemaal bij inschiet. Stop met deze verspilling van tijd en energie. Spreek bij de start van de bijeenkomst een aantal duidelijke spelregels af.
Creativiteit is niet gebaat bij totale vrijheid. Voor echt productieve brainstormsessies heb je regels nodig.
1. Geen apparaten
Start de sessie met de mededeling dat tijdens de sessie geen apparaten nodig zijn en verzoek de deelnemers om hun smartphones, tablets en laptops op te bergen. Uiteraard zijn sessies denkbaar waar wél laptops noodzakelijk zijn (omdat er nu eenmaal allerlei belangrijke stukken moeten worden geraadpleegd), maar meestal kan een sessie prima zonder apparaten worden gehouden. Zeker een creatieve sessie. Bereid je er vast op voor dat je verzoek om alle elektronische apparatuur op te bergen met gemor zal worden beantwoord. Houd desondanks je poot stijf. Er zijn goede redenen om de apparaten tijdelijk te verbannen. Als je op je telefoon of laptop kijkt, geef je andere deelnemers (wellicht onbewust) het gevoel dat je het niet erg belangrijk vindt wat zij zeggen. Het ritmische geklop op je toetsenbord kan bovendien nogal afleiden.
Is er een noodsituatie die alleen verholpen kan worden met jouw onmiddellijke telefonische bemoeienis, ga dan vooral je gang. Maar loop wel eerst even de ruimte uit. Beantwoord dat belangrijke telefoontje en keer terug als de crisis is afgewend. Of nog beter: wacht even tot de koffiepauze en pleeg je telefoontje als de rest een kop koffie pakt.
2. Geen kritiek
Het herkennen en aankaarten van de zwakke plekken van een idee is hartstikke waardevol. Vroegtijdig oordelen kan een creatieve sessie echter schaden. Als iemand voor de zoveelste keer zijn idee ruw van tafel ziet worden geveegd, zal hij zich wel twee keer bedenken voor hij weer met een outside the box suggestie komt. Als je op zoek bent naar creatieve ideeën doe je er goed aan om kritiek tijdelijk te ‘verbieden’. In ieder geval tot er een grote hoeveelheid ideeën is gegenereerd om uit te kiezen.
Realiseer je dat, wanneer het gaat om creativiteit, kwantiteit leidt tot kwaliteit.
Genereer zoveel mogelijk ideeën. Wees niet bang om vreemde of onrealistische ideeën op te schrijven. Elk idee kan de inspiratie vormen voor een briljant inzicht. En de raarste ideeën zijn nu eenmaal het meest inspirerend. Leg de deelnemers uit dat het veel eenvoudiger is om een wild idee iets af te zwakken dan om een saai idee spannend te maken. Met andere woorden: leef je uit!
Het is verstandig om de mensen die een beetje nerveus worden van alle gekheid gerust te stellen. Leg uit dat, hoewel belachelijke ideeën nu even getolereerd (sterker nog; aangemoedigd) worden, er een moment komt waarop de ideeën rücksichtslos zullen worden geanalyseerd. Zodra er voldoende ideeën zijn bedacht zal er ruimte zijn om aandacht te vragen voor alle nadelen en risico’s. Het spreekt voor zich dat risico’s, nadelen en belemmeringen aandacht verdienen. Maar het moment daarvoor is na de brainstorm en niet tijdens. Doorgaans is het raadzaam om deze activiteiten (het genereren van ideeën en het evalueren ervan) op verschillende dagen te plannen. Dit levert meteen wat extra ruimte op voor ‘incubatie’.
3. Schrijf alles op
Dit lijkt vanzelfsprekend, maar je zult ervan versteld staan hoe vaak mensen totaal opgaan in een heftige discussie (waarin vele ideeën en alternatieven worden geopperd), om na afloop te constateren dat niemand iets heeft opgeschreven. Weg goede ideeën. Herinner je na afloop nog maar eens dat goede idee dat je ergens in een bijzin noemde aan het begin van de discussie.
Wees er dus zeker van dat elk idee eindigt op papier. Schrijf elk idee op, zelfs al heb je er zelf nog je twijfels bij. Je kunt het later altijd negeren. Het is veel lastiger om elke ingeving te onthouden die je gedurende een (vaak urenlange) sessie te binnen is geschoten. Iedereen die ’s avonds in bed weleens de legendarische woorden tegen zichzelf heeft gesproken ‘dit is zo’n goed idee, dit weet ik morgenochtend nog wel’, zal dit beamen.
Herhaal een paar keer tijdens de sessie dat echt elk idee moet worden genoteerd en grijp in als je constateert dat ideeën worden gedeeld, maar niet worden opgeschreven.
4. Ga voor kwantiteit
Moedig mensen aan om veel verschillende ideeën te genereren. Stop niet bij het eerste ‘goede’ idee. Er is altijd een beter alternatief. Hoe meer ideeën je bedenkt, hoe groter de kans dat daar een pareltje tussen zit.
5. Borduur voort op ideeën
Een idee is niet enkel goed of slecht. Ideeën kun je gebruiken als springplankjes. Luister goed naar wat anderen zeggen en gebruik wat je inspireert. Hoe kun je op dit idee voortborduren? Kun je iets toevoegen? Wat is het concept achter dit idee? Wat wordt ermee beoogd? En op welke andere manieren is dit doel te realiseren? Kun je alternatieven bedenken? Een origineel idee kan tot veel mogelijke oplossingen leiden. Neem de tijd voor het delen van ideeën en moedig deelnemers aan om alternatieven die hen te binnen schieten direct te noteren (en te delen).
Wanneer het hele team deze 5 ‘spelregels’ ter harte neemt, kun je veel productievere brainstormsessies tegemoetzien.
Niet voldoende
Enkele basisregels afspreken is echter niet voldoende als je echt productieve brainstormsessies voor ogen hebt. Als je het onderste uit de creatieve kan wilt halen heb je structuur nodig, evenals een scherpe focus, een braindump en verschillende denktechnieken.
Dit alles tref je aan in Brightstorming, de applicatie die we ontwikkeld hebben om teams te helpen productievere brainstorms te houden. Alles wat we in de loop der jaren hebben geleerd tijdens het faciliteren van creatieve probleem-oplossings-sessies hebben we verwerkt in deze kleurrijke en gebruiksvriendelijke applicatie.
Ervaren hoe Brightstorming jouw team verandert in een geoliede creatieve machine? Ga naar www.brightstorming.com voor meer informatie en om een online demonstratie in te plannen.
