Van probleem naar kans – Deel 1: het CIA model

Het CIA model: Focus op zaken die je zelf kunt beïnvloeden

Er zijn meer situaties waar we ons druk om maken dan onderwerpen waar we daadwerkelijk controle over hebben. Het is belangrijk dat je aandacht besteedt aan zaken die binnen je eigen invloedssfeer liggen. Een handig hulpmiddel hiervoor is het ‘CIA model’. CIA staat in dit geval voor Controle, Invloed & Acceptatie. Elke uitdaging valt in één van deze drie categorieën.

  1. Controle:
    Zaken waar je zelf de controle over hebt, zoals je eigen gevoelens, gedachtes, houding & gedrag.
  2. Invloed:
    Zaken waar je geen controle over hebt, maar die je wel kunt beïnvloeden. Bijvoorbeeld je omgeving, collega’s, leidinggevende, klanten, familie of vrienden.
  3. Acceptatie:
    Alle zaken waar je geen controle over of invloed op hebt. Denk hierbij aan de weersomstandigheden, een vertraagde trein of filevorming in de spits.

Categorie 1: Controle

Jij bent zelf in staat om het probleem te verhelpen. Uitdagingen in deze categorie zijn de alledaagse ergernissen die we relatief eenvoudig kunnen oplossen.

Denk aan problemen zoals:
– Je ervaart stress in je werk
– Je komt tijd tekort voor je hobbies
– Je hebt een lekkage aan het dak

Formuleer je uitdaging als een ‘Hoe kan ik..?’ vraag (bijv.‘Hoe kan ik mijn stress verminderen?’). Gun jezelf de tijd (en de rust) om creatief na te denken over je vraagstuk en met nieuwe ideeën te komen. Vaak vind je binnen 5-10 minuten al een oplossing!

Categorie 2: Invloed

Jij hebt anderen nodig om dit probleem op te lossen. De mensen die je nodig hebt om het probleem op te lossen kun je gedeeltelijk beïnvloeden. Het gedrag en humeur van je collega heb je bijvoorbeeld niet direct in de hand. Wel kun je proberen om het te beïnvloeden door hem aan het lachen te maken, of hem uit te dagen om mee te doen met tafelvoetbal.

Denk aan problemen zoals:
– Hoge werkdruk op je afdeling
– Lage motivatie in je team
– Weerstand voor verandering

Zorg dat de belanghebbenden het probleem erkennen en de noodzaak van een oplossing zien. Waarom is het voor hen belangrijk dat het probleem wordt opgelost? Ontwikkel samen een geschikte en gedragen oplossing. Zien de stakeholders toch geen reden om het probleem op te lossen? Kijk dan hoe je hun houding en gedrag kunt beinvloeden om het probleem alsnog op te lossen. Kun je wellicht nudging, gamification of persuasive design gebruiken?

Categorie 3: Acceptatie
De derde categorie uitdagingen uit het CIA model zijn situaties waar jij als individu geen invloed op hebt. Dit zijn de problemen die steeds weer terugkomen of verschillende oorzaken en gevolgen hebben. Het zijn situaties die niet te voorzien, voorkomen en/of op te lossen zijn.

Denk aan problemen zoals:
– Een file of treinvertraging
– Het faillissement van een leverancier
– Een pandemie

Accepteer dat je niet over alles controle of invloed hebt. Achterhaal wat jouw behoefte is bij je uitdaging en focus je energie op het vinden van nieuwe kansen. Hoe kun je jouw doelen bereiken, ondanks (of misschien zelfs dankzij) de nieuwe situatie? Kun je de tegenslag ombuigen tot een voordeel? Zit je bijvoorbeeld te wachten op een vertraagde trein, dan kun je wellicht wat werk gedaan krijgen. Denk na over wat voor voordelen de nieuwe situatie biedt.

Probleem naar kans: hoe vaststaan in een file positief kan uitpakken

Een prachtig voorbeeld van het omtoveren van een tegenslag in een kans is het verhaal van de band Brassta La Vista. Op de terugweg van een optreden kwam de band in een file terecht. In plaats van bij de pakken neer te gaan zitten, besloten de muzikanten de situatie in hun voordeel te gebruiken. Ze hadden tenslotte hun instrumenten bij zich en waren dus perfect toegerust om een heus file-concert te geven! Geweldige PR voor de band en een welkome afleiding voor de andere gestrande automobilisten.

Zo blijkt maar weer, zelfs situaties die je niet kunt veranderen zijn geen reden voor neerslachtigheid. In mijn volgende artikel leg ik je precies uit hoe je onveranderbare vervelende situaties kunt omtoveren in kansen.

 

Op de hoogte blijven? Schrijf je nu in

Laat hier je naam en e-mailadres achter.


We zullen je via dit e-mailadres op de hoogte houden van onze nieuwste artikelen.
Recommended Posts

Leave a Comment

Start typing and press Enter to search

From problem to opportunity - probleem in je voordeel gebruiken