Psychologische afstand: waarom afstand nemen van je probleem leidt tot creatievere oplossingen
Onderzoek toont aan dat mensen met creatievere oplossingen komen wanneer ze denken dat ze werken aan een probleem dat speelt in een ver land. Het helpt overigens ook om je in te beelden dat je een klein kind bent…
Psychologische afstand
Regelmatig spreken we met experts over ons bedrijf en hoe we het ‘runnen’. Deze mentoren met verschillende expertises adviseren ons geregeld om dingen te doen waar we zelf nooit aan zouden hebben gedacht. Veel vaker gebeurt het echter dat het waardevolle advies achteraf verschrikkelijk voor-de-hand-liggend lijkt. Waarom hebben we daar zelf niet aan gedacht?
Het zou me verbazen als jij dit verschijnsel nooit hebt meegemaakt. Om de een of andere reden is het nu eenmaal makkelijker om het probleem van iemand anders op te lossen dan je eigen ellende.
Inmiddels is gebleken dat daar een goede verklaring voor is.
Uit onderzoek is naar voren gekomen dat ‘psychologische afstand’ mensen in staat stelt om veel creatievere ideeën te bedenken. Psychologische afstand ervaar je wanneer iets een ander overkomt, ergens anders plaatsvindt of op een ander moment speelt. Met andere woorden: hoe verder een probleem van je bed lijkt, hoe makkelijker het is op te lossen. De problemen van een ander los je moeiteloos op. Maar ook over uitdagingen die in het verleden speelden, problemen die zullen spelen in de verre toekomst of zaken die voor hoofdpijn zorgen in een ver land zul je zonder problemen creatieve oplossingen genereren.
Zelf gecreëerde psychologische afstand
Hartstikke leuk dat je de problemen van anderen met groot gemak op kan lossen, maar zou het niet fijn zijn om ook zo goed te zijn in het oplossen van je eigen problemen?
Goed nieuws: je kunt psychologische afstand creëren door je perspectief te veranderen. Kijk naar je uitdaging door de ogen van een ander en creatieve ideeën zullen opborrelen. Stel je voor dat de uitdaging het probleem is van iemand anders, en je creëert ‘kunstmatige’ psychologische afstand zodat je objectiever naar de situatie kunt kijken.
Het helpt zelfs om je voor te stellen dat je een 7-jarige bent! In het videofragment hieronder legt Tom Kelley, partner bij het beroemde designbureau IDEO, uit hoe fantaseren over het hebben van een hele andere leeftijd helpt om creativiteit aan te wakkeren. Zelfs in de ‘langzaamste’ teams.
Psychologische afstand maakt het probleem minder imponerend.
Je een onderwerp voorstellen als iets dat ver van je afstaat zorgt dat het makkelijker wordt om vreemde combinaties te maken. Je bevrijdt jezelf van beperkende aannames.
Dit is een van de redenen waarom we tijdens onze trainingen mensen niet altijd laten oefenen op uitdagingen uit hun eigen praktijk. De ervaring leert dat ongetrainde mensen het moeilijk vinden om creatieve ideeën te bedenken voor onderwerpen die té bekend zijn. Ik herinner me nog goed dat we een workshop verzorgden voor een bank en de managers lieten nadenken over ideeën voor een veiligere pinautomaat. Na vrijwel elk nieuw idee volgde de dooddoener “Dat gaat nooit werken.” Toen we even later in dezelfde workshop met dezelfde mensen gingen nadenken over creatieve manieren om vandalisme van bushokjes tegen te gaan, kwam de groep moeiteloos (en vol enthousiasme) tot de meest creatieve oplossingen.
Hoe de CIA psychologische afstand inzette
Het schijnt dat de CIA psychologische afstand tijdens de koude oorlog gretig inzette om lastige problemen op te lossen. Medewerkers werd verteld “De KGB heeft dit probleem al lang opgelost. Dan moet het ons toch zeker ook wel lukken?” De doodeenvoudige gedachte dat agenten in een ver land al tot een oplossing waren gekomen vergrootte de kans enorm dat de CIA-agenten tot een oplossing kwamen.
Probeer het zelf eens uit
Onderzoekers en inlichtingendiensten kunnen dan wel beweren dat psychologische afstand werkt, maar het meest overtuigende bewijs is natuurlijk je eigen ervaring. Kijk eens of de onderstaande vragen je creativiteit prikkelen. Zorgen deze gedachte-experimentjes dat je jouw ‘onoplosbare’ probleem weet te kraken?
– Hoe zou je dit probleem oplossen als het een dorpeling in een land aan de andere kant van de wereld dwars zou zitten? (Stel je voor dat dit probleem speelt in een klein dorpje in Siberië of een gehucht in de binnenlanden van Brazilië)
– Hoe zou Napoleon Bonaparte (of een ander historisch figuur) jouw probleem oplossen?
– Als een vriendelijke alien zijn glimmende UFO parkeerde in je achtertuin, welk advies zou hij je dan geven?
– Stel je voor hoe je erbij zit over 10 jaar. Je kijkt terug op je uitdaging en op hoe je dit uiteindelijk hebt opgelost. Welke acties heb je ‘destijds’ ondernomen?
De kans is groot dat deze simpele gedachtenexperimentjes je helpen om originele oplossingen te genereren. Door afstand te scheppen tussen jou en je uitdaging maak je ruimte voor het verkennen van nieuwe mogelijkheden.
Stel jezelf de volgende keer dat je vastgelopen bent op een onmogelijk probleem de vraag: ‘Welke oplossingen kan ik bedenken wanneer ik me voorstel dat deze situatie zich voordoet in een ander land? Wat als het probleem zou spelen in de toekomst? Of in een ver verleden?
Meer weten?
Meer weten over het creatief oplossen van problemen? Neem contact met me op en ik vertel je graag hoe we jouw team kunnen helpen om tot gedragen oplossingen te komen voor de meest lastige uitdagingen.
