Incubatie – hoe je onderbewuste briljante oplossingen bedenkt

…en waarom je afwasmachine je creativiteit belemmert

Heb je je weleens afgevraagd waarom je je beste ideeën krijgt op de meest onhandige momenten? Onder de douche, tijdens een bezoekje aan de sportschool of terwijl je de hond uitlaat… je meest creatieve ideeën schieten je vaak op onverwachte momenten te binnen. De reden? Incubatie.

Incubatie is het proces waarbij je onderbewuste aan de slag gaat met een probleem. Je brein neemt het zware werk over en zorgt dat schijnbaar uit het niets een briljante oplossing in je opkomt. Het tot stand komen van een idee op deze manier bestaat grofweg uit 5 stappen. Als je dit proces snapt kun je incubatie bewust in gang zetten en een geniale ingeving afdwingen.

Stap 1. Verzamel zoveel mogelijk informatie

Informatie (kennis, inzichten en data) is de grondstof voor creatieve oplossingen. Je brein heeft informatie nodig om via incubatie tot onverwachte ideeën te komen.

Duik dus in de materie. Leer alles wat er is te leren over het probleem dat je wilt oplossen. Ga met deskundigen en betrokkenen praten, neem ter plekke een kijkje en doe grondig deskresearch. Deze eerste stap is een hoop werk. Het kost tijd en energie, maar de inspanning betaalt zich straks dubbel en dwars terug. Lees en bekijk alles wat er over het onderwerp is te vinden. Geef je brein iets om op te kauwen.

Deze eerste stap vereist discipline. Het is in deze fase verleidelijk om achterover te leunen en te wachten op inspiratie. Weersta deze verleiding en ga actief op zoek naar relevante informatie.

Er zijn twee soorten informatie die je nodig hebt om creatieve oplossingen te bedenken: specifieke informatie en generieke informatie.

Specifieke informatie is informatie die direct betrekking heeft op je onderwerp. Wil je bijvoorbeeld een hardnekkig probleem oplossen rondom een bepaald type operatie in een ziekenhuis, verdiep je dan in deze specifieke operaties, de apparatuur die hiervoor gebruikt wordt, de betrokken medewerkers en de kwaal die men probeert te verhelpen.

Generieke informatie, daarentegen, is informatie die niet direct met je probleem te maken heeft. Het is informatie die je kunt gebruiken om nieuwe verbindingen te maken. Deze schijnbaar irrelevante informatie stelt je in staat om vreemde combinaties te maken. Hoe meer algemene kennis je hebt, hoe makkelijker het is om écht creatieve oplossingen te bedenken. Maak er dan ook een gewoonte van om je algemene kennis continu uit te breiden.

Lees over verschillende onderwerpen, luister diverse podcasts en kijk documentaires over uiteenlopende onderwerpen. Dwing jezelf om verder te kijken dan je directe interesses. Pak eens een magazine op over een onderwerp waar je niets vanaf weet, lees eens een boek dat anders is dan je normale leesvoer of kijk een documentaire over de ontwikkelingen in een totaal ander vakgebied. Dit is een gewoonte die je moet blijven onderhouden. Blijf de bibliotheek in je brein verrijken met kennis, ook als je even geen concreet probleem hebt om op te lossen.

Stap 2. Ga met de informatie aan de slag

Denk hard na over manieren om je probleem op te lossen. Bedenk zoveel mogelijk ideeën. Stop niet bij het eerste goede idee, maar ga voor kwantiteit. Denk na over elke mogelijkheid en elk detail. Geef niet op. Ga tot het uiterste en pijnig je brein tot je volledig uitgeput bent. Gebruik creatieve denktechnieken om nieuwe oplossingsrichtingen te vinden als je merkt dat je niets origineels meer kunt bedenken. Je zult jezelf verbazen met de hoeveelheid extra ideeën die je nog weet te verzinnen met behulp van een simpele denktechniek zoals ‘Hoe zou…’

Stap 3. Laat het los en ga iets anders doen

Raar maar waar; het beste wat je vervolgens kunt doen is je probleem volledig loslaten. Probeer er niet aan te denken. Ga iets anders doen. Zo zet je je onderbewuste aan het werk.

De activiteit is bedoeld om je bewuste gedachten af te leiden. Doe de afwas, ga sporten of ga naar de bioscoop. Zo zorg je dat je niet bewust over oplossingen na kunt denken. Je onderbewuste zal het harde werk ondertussen gewoon voortzetten en maakt op de achtergrond allerlei nieuwe combinaties, zonder dat je het in de gaten hebt. Zorg wel dat je iets doet dat slechts matig inspannend is. Als je activiteit teveel denkkracht vergt heb je geen capaciteit meer over om je onderbewuste z’n werk te laten doen. Probeer dus geen moeilijke wiskundige formule op te lossen of een ingewikkeld boek te lezen.

Stap 4. Eureka! Een nieuw idee!

Op het moment dat je het al niet meer verwacht komt plots die ingeving. Je staat je te scheren, zit op de fiets of ligt net in bed… en opeens weet je het. Totaal onverwacht schiet de oplossing je te binnen. Als een konijn uit een hoge hoed tovert je brein een idee tevoorschijn dat zelfs jou verrast. Je onbewuste heeft z’n werk gedaan.

Dit is waarom je altijd iets binnen handbereik moet hebben om je idee mee vast te leggen. Zorg dat op je nachtkastje een notitieblokje met pen ligt. Je weet tenslotte nooit wanneer die geniale ingeving zich presenteert!

Stap 5. Werk je idee uit

Deel je idee met de wereld. Vraag deskundigen om feedback en luister goed naar alles wat er nog schort aan je idee. Zelfs een briljante ingeving is tenslotte niet perfect. Elk nieuw idee heeft nog wat aanscherping nodig voor je het kunt uitrollen. Werk je idee verder uit. Zet op een rij wat je aannames zijn en ontwerp een experiment om snel en goedkoop te testen of je idee haalbaar is in de praktijk. Verwerk de feedback die je ophaalt en bereid je voor op het uitrollen van je oplossing.

Wil je meer weten over incubatie? Dan kan ik het boekje A Technique for Producing Ideas, van James Webb Young van harte aanbevelen. Young legt in dit flinterdunne boekje precies uit hoe het incubatieproces werkt.

Meer weten over het creatieve proces?

Als je geïnteresseerd bent in het creatieve proces en het oplossen van lastige problemen, dan zul je onze online training Creatief Problemen Oplossen zeker kunnen waarderen. In deze training vol inspirerende voorbeelden en praktische technieken leer je hoe je voor elk probleem een creatieve oplossing kunt vinden. Meld je snel aan via https://hatrabbits.com/online-trainingen/