5 type denkers om rekening mee te houden in je brainstormprogramma

Als je een brainstormprogramma samenstelt, zul je er rekening mee moeten houden dat een groep vaak uit hele verschillende mensen bestaat. Waar sommige deelnemers nauwelijks aansporing nodig hebben om het ene na het andere creatieve idee te delen, komen anderen pas op gang als er eerst duidelijke kaders worden geschetst. En waar de één anderen nodig heeft om verder te komen, bloeit de ander juist helemaal op als hij of zij alleen is. In dit artikel deel ik de verschillende soorten denkers met je. Ik vertel je wat hun valkuilen zijn en hoe je hun individuele kwaliteiten het beste uit de verf kunt laten komen.

Type 1: Het ideeënkanon

Je hebt er vast weleens eentje in een sessie gehad; een ideeënkanon. Geef dit type één zin, wat zeg ik, één woord, en hop; ze vuren het ene na het andere belachelijk creatieve idee op je af. Met een ideeënkanon in je brainstormsessie hoeft je niet bang te zijn dat je zonder ideeën naar huis gaat. Schets het doel van de sessie en het ideeënkanon is niet meer te houden.

Of die ideeën allemaal bruikbaar zijn is een ander verhaal. De hersenen van het ideeënkanon werken razendsnel en zullen verbanden leggen en ideeën bedenken die soms nogal aan de wilde kant zijn. Het ideeënkanon denkt in mogelijkheden en realiteitszin is daarbij niet altijd in grote mate aanwezig. Gebruik het concept achter deze ideeën om de ruwe input die je krijgt om te toveren tot kansrijke oplossingen.

De creatieve denktechniek ‘Gek, Gekker, Goed’ past goed bij ideeënkanonnen, omdat zij hun extreme creativiteit kwijtkunnen in de eerste twee rondes van de techniek, maar vervolgens ook gedwongen worden om een vertaalslag te maken naar de realiteit.

Type 2: De voortborduurder

In tegenstelling tot het ideeënkanon heeft de voortborduurder aan enkel een gewenste uitkomst niet genoeg. Geef voortborduurders echter één goed idee en ze bedenken er moeiteloos 10 extra variaties bij. Een voortborduurder ziet namelijk altijd alternatieven en kansen om een idee nog iets aan te scherpen.

Voortborduurders zullen niet de eerste zijn die met een idee komen, maar als ze eenmaal op dreef zijn zullen ze eindeloze stroom opties met een twist bedenken. Stimuleer hen dan ook om met zo veel mogelijk ideeën te komen, want in een creatieve sessie gaat kwantiteit vóór kwaliteit.

Een zeer geschikte techniek om het speciale talent van voortborduurders te benutten is Brainwriting; een techniek waarbij deelnemers ideeën doorgeven en elkaar zo inspireren.

Type 3: De Houdini

Eindeloze mogelijkheden werken niet voor iedereen even goed. Sommige deelnemers zullen juist gebaat zijn bij beperkingen en obstakels. Zij weten juist door limieten de creatiefste ideeën en oplossingen te bedenken. De radertjes van de Houdini beginnen te draaien zodra de mogelijkheden worden ingeperkt.

Teveel opties werkt voor dit type denkers verlammend. Geef ze echter een beperking en ze weten je te verrassen met verbluffende outside the box ideeën om deze te omzeilen. Deze creatieve denkers floreren in projecten waar de mogelijkheden beperkt zijn, dus bouw gerust wat kunstmatige hindernissen voor hen in.

Ruim in je brainstormprogramma een plekje in voor ‘onnodige’ beperkingen. Vraag deelnemers hoe zij het probleem zouden oplossen als er geen budget was. En wat zouden ze doen als de oplossing binnen een uur zou moeten worden geïmplementeerd? De Houdini leeft op zodra je de opties beperkt. Waarom makkelijk doen als het moeilijk kan?

Type 4: De realist

Waar het ideeënkanon met de meest onrealistische suggesties komt, weet de realist deze ideeën direct te vertalen naar een bruikbaar alternatief. Deze praktische houding kan voor realisten echter ook een valkuil zijn. Ze zullen niet al hun ideeën uitspreken tijdens de brainstorm, puur omdat niet elk idee haalbaar is. Een idee dat niet direct toepasbaar is, is in de ogen van dit type brainstormers niet zinvol om te delen.

Realisten zijn weliswaar geneigd om zichzelf te censureren, maar zit er een ideeënkanon in het team, dan kunnen zij samen een waar dream team vormen. Laat het ideeënkanon de meest extravagante ideeën bedenken, en de realist maakt er moeiteloos haalbare initiatieven van.

Om de van nature wat terughoudende realist een beetje los te krijgen, helpt het om een techniek als Wishful Thinking te gebruiken. Door de realist te forceren om te beginnen met een onrealistische wensdroom, prikkel je dit type deelnemer om creatievere oplossingsrichtingen te verkennen.

Type 5: De onzichtbare brainstormer

Naast deelnemers die altijd het hoogste woord hebben tijdens een brainstormsessie, herken je deze ‘stille willie’ vast ook. Of misschien ook niet. Dit type deelnemer valt namelijk niet echt op. Het is die ene deelnemer die zich op de vlakte houdt en liever luistert dan praat. Als je goed oplet zie je echter dat er wel degelijk van alles in het hoofd van deze stille kracht omgaat.

De verlegenheid van dit type brainstormer kan verschillende redenen hebben. Zo kan het dat de deelnemer overdonderd is door het ideeënkanon of denkt dat zijn of haar ideeën niet goed, haalbaar of realistisch genoeg zijn. De onzichtbare brainstormer is vaak bang voor commentaar. Wat er ook aan de hand is, iets houdt deze deelnemer tegen om ideeën te delen.

Een goede manier om deze geslotenheid te doorbreken, is het houden van een Bad Idea Brainstorm; laat deelnemers samen zoeken naar het slechtst mogelijke idee… Hoe slechter hoe beter, dus niets wat je zegt kan verkeerd zijn. Daardoor kan deze simpele oefening enorm bevrijdend werken.

Omdat de onzichtbare brainstormer zich makkelijk laat overstemmen door luidruchtige mede-brainstormers, is het verstandig om ook enkele individuele rondes in te bouwen in je brainstormprogramma. Laat iedereen hierbij in stilte zijn of haar ideeën noteren. Begin sowieso elk brainstormprogramma met een zogenoemde Braindump, waarin deelnemers al hun ideeën individueel opschrijven. Zo zorg je al bij de start van de sessie dat elke deelnemer wordt gehoord en dat alle stokpaardjes direct in beeld zijn.

Stel de onzichtbare brainstormer bovendien in staat om na afloop nog ideeën te delen die hij of zij niet durfde te delen in de sessie.

Ideeën delen na de sessie

Dit laatste is overigens voor elk type brainstormer fijn. Hoe vaak heb je zelf niet gehad dat na een lange werkdag in de auto op weg naar huis, in bed nét voordat je gaat slapen of midden in de nacht opeens dat grandioze idee in je opkomt?

Er zijn ontzettend veel middelen en technieken waarmee je creativiteit kunt stimuleren, maar soms heeft een goed idee even tijd nodig. Vaak krijgt een goed idee plotseling vorm op de meest onmogelijke momenten. Een plek waar mensen ook na afloop nog ideeën kunnen achterlaten zorgt ervoor dat je alles vangt en dat geen ideeën verloren gaan.

Meer weten over het samenstellen van het perfecte (online) brainstormprogramma?

Het samenstellen van een goed brainstormprogramma valt niet mee. En online is het al helemáál een uitdaging. Hoe houd je de energie hoog als iedereen op afstand zit? Hoe zorg je dat iedereen goed meedoet en hoe prikkel je al die verschillende deelnemers om tot creatieve ideeën te komen?

Vraag een training Effectief Online Brainstormen aan we leren jou en je collega’s hoe je het optimale resultaat haalt uit elke online sessie! Mail voor meer informatie naar hello@hatrabbits.com of bel 010 3070 534.